Ljudi kreatori računarstva

Razvoj računara kroz istoriju

0990–1051
Bì Shēng ( 毕升)

Bi Šeng

U dijelu javnosti poznat je kao kineski Gutenberg. A trebalo bio da je obrnuto: Gutemberg je evropski Bi Šeng.
Bi Šeng je izumio pokretna slova, izrađivao ih je najprije od pečene ilovače, a onda izrezivao iz drveta ili kovine. To umijeće je iz Kine prenijeto u Koreju i Japan.


1398 - 1468
Guttenberg
Johannes Gensfleisch zur Laden zur Guttenberg


Johan Gutenberg

Njemački štampar i izumitelj štamparske prese, poznat po tome što je prvi štampao knjige (? Vidi Pi Šeng) uz pomoć pomičnih slova i tako omogućio veću pristupačnost pisane riječi i brži protok znanja.
Među Gutenbergovim doprinosima za štampu su: pronalazak procesa za masovnu proizvodnju pokretnog otiska, korištenje mastila na bazi nafte i korištenje drvene štamparske prese slične poljoprivrednoj presi na zavrtanj iz tog perioda.


1550-1617
Napier John
(1550-1617)

Džpon Nepier

John Napier od Merchistouna, poznat i kao Neper, Nepair, imenom Marvellous Merchiston škotski plemić (sedmi barun od Merchistouna) bio je matematičar, fizičar, teolog, astronom i astrolog. Napier je 1614. izumio logaritme.
Uz logaritme, Napier je izumio nekoliko prenosnih uređaja za računanje koji su se korisrili kao kalkulatorz. Najpoznatiji od njih sastoji se od niza štapova poznatih kao Napiereove kosti, vidi.
Poštovali su ga matematičari i naučnici diljem svijeta, posebice Galileo, Kepler i Newton. Sa kojima je održavao korespodenciju. Smatra se da je prvi Škot koji je dao značajan doprinos svjetskoj nauci.
Alternativna jedinica za decibel, koja se koristi u elektrotehnici, neper, dobila je naziv po njemu.
1574-1660
Oughtred William


Vilijam Otred

Engleski matematičar Vilijam Otred je 1621. osmislio kružni linijski lenjir, koji se smatra prvim analognim računarskim uređajem.
Na osnovu Nepijerovih proučavanja konstruiše Logaritmar – abakus za računanje logaritama koji se koristio preko 300 godina.

1592-1635
Schickard Wilhelm
Vilhelm Šikard (Herrenberg, 1592.-1635.,Tübingen, Njemačka)

Vilhelm Šikard

Vilhelm Šikard njemački matematičar daruje svijetu1623. nacrte za mehanički kalkulator, to jest mašinu koja bi sabirala, oduzimala, množila i djelila.
Konstrukcija je bila ispravna, ali mašina nikad nije uspješno realizovana.
Mada vjerovatno nije bio upoznat sa ovim nacrtima Paskal je na sličnim principima napravio Paskalinu.

1623 – 1662.
Pascal, Blaise

Blez Paskal

Francuski filozof, matematičar i fizičar. Bio je čudo od djeteta kojeg je podučavao njegov otac, poreznik u Rouenu. Već sa 18 godina konstruisao mašinu koja je mogla obavljati operacije sabiranja i oduzimanja, kako bi pomogao svom ocu u poslovanju.
vidi Paskalina
Na bazi prijašnjeg rada pravi mašinu za rulet. Tu opisuje teoriju kocke i istražuje mogućnost vjerovatnoće pojavljivanja brojeva. S pravom se može reći da je udario temelje matematičkoj teoriji vjerovatnoće.


1646 – 1716
Leibniz
Gottfried Wilhelm Leibniz


Gotfrif Lajbnic

Njemački filozof, fizičar, izumitelj, diplomata i prije svega matematičar. Dao veliki doprinos u optici, mehanici, tehnologiji, teoriji vjerovatnoće, psihologiji, informaticii kao što će se kasnije utvrditi, biologiji, medicini, geologiji.
1673. dizajnira mehanički računar koji je koristio nazubljene cilindre, Lajbnicov točak, vidi.
Lajbnic je imao ideju da koristi binarni sistem (vidi), a taj sistem je osnov rada svih računara danas.


1702-1761
Bayes, Thomas
Thomas Bayes (London,1702. - 1761., Royal Tunbridge Wells)

Tomas Bajes

Thomas Bayes je bio engleski statističar, filozof i prezbiterijanski sveštenik. Ppoznat je po formulisanju specifičnog slučaja teoreme koja nosi njegovo ime: Bayesova teorema.
vidi Bajesova teorija odlučivanja
Bayes nikada nije objavio ono što bi postalo njegovo najpoznatije postignuće; njegove bilješke je posthumno uredio i objavio njegov prijatelj Richard Price.

1752. —1834.
Jacquard, Joseph-Marie
Joseph-Marie Jacquard (1752. —1834.)

Žozef Mari Žakar

Žozef Mari Žakar je bio francuski pronalazač. Godine 1801. javno je prikazao svoj automatski razboj sa revolucionarnim tehnološkim elementimam vidi Žakardov razboj (Jacquard loom).
Nakon velikog uspjeha ovaj njegov pronalazak proglašen je 1806. javnim dobrom, a Žakar je nagrađen doživotnom penzijom i specijalnim povlasticama. (Ali više nije naplaćivao naknadu po prodatom razboju.)
Tehnologija Žakarovog razboja bila je osnova za razvoj, modernog automatskog razboja i preteča savremenog računara. Žakarov razboj se smatra prvom mašinom sa programiranim automatskim radom.
1777 -1851
Ersted
Hans Christian Ersted

Hans Ersted (Rudkøbing 1777. -1851., Kopenhagen, Danska)

Hans Ersted

Ersted je 1820. otkrio dejstvo električne struje na magnetnu iglu čime je otkrio postojanje magnetnog polja u okolini provodnika kroz koji protiče električna struja.
Prije Erstedovog otkrića, smatralo se da su magnetizam i elektricitet odvojeni fenomeni.

1791- 1872
Morse
Samuel Finley Breese Morse


Samjuel Morze

Amerikanac Semjuel Morze je jedan od pronalazača telegrafa, koji je uspio da svoj izum komercijalizuje.
Otkriće elektromagnetizma (vidi Oersted) je omogućilo izradu telekomunikacionih uređaja. Jedan od prvih među njima bio je električni telegraf koji je izumio Amerikanac Semjuel Morze 1837. godine.


1791.-1831.
Faraday, Michael

Majkl Faradej

Michael Faraday je bio engleski naučnik koji je doprinio proučavanju elektromagnetizma i elektrohemije. Njegova glavna otkrića uključuju principe koji su u osnovi elektromagnetne indukcije, dijamagnetizma i elektrolize.
Faradej je 1831. godine otkrio elektromagnetsku indukciju, čije otkriće će dovesti do razvoja modernih telekomunikacija. On je u nauku uveo i objasnio pojmove elektroda, katoda i jon.


1791.-1871.
Babbage Charles

Čarls Bebidž

Čarls Bebidž (1791.-1871.) je poznati engleski matematičar, filozof i inženjer, profesor na univerzitetu Kembridž.
1822. konstruisao je diferencijalnu mašina koja je mogla samo sabirati i može se smatrati prvim kalkulatorom. Prva diferencijalna mašina imala je 25.000 djelova, bila je visoka 8 stopa, i teška 15 tona.


1806-1871
De Morgan
Augustus De Morgan


De Morgan

De Morgan je bio britanski matematičar i logičar. Formulisao je De Morganove zakone i uveo pojam matematičke indukcije.
Objavio je više radova iz trigonometrije i algebre, a formulisao je i dvostruku algebru. Ipak najviše doprinosa je dao u formalnoj logici.


1815
Augusta Ada Byron

Avgusta Ada Bajron

Augusta Ada Byron Countess of Lovelace je bila poznata britanska matematičarka i kćerka čuvenog pjesnika lorda Byrona za koju se smatra da je bila prvi programer.
Radila sa Charles Babbageom (vidi) na razvoju analitičke mašine ("Analytical Engine"), vidi ADA


1831 - 1879
Maxwel
James Clerk Maxwell


Džejms Maksvel

Škotski fizičar koji je elektromagnetne talase objasnio jednačinama. U elektromagnetici one imaju istu ulogu kao Njutnovi postulati u klasičnoj mehanici.
Maksvelove jednačine su matematička formulacija osnovnih postulata teorije elektromagnetnog polja.


1847 – 1922
Bell
Alexander Graham Bell


Aleksandar Bel

Američki fiziolog i izumitelj škotskog podrijetla. 1875. izumio je prvi široko upotrebljivi električni telefon, koji je s pomoću elektromagnetske indukcije prenosio govor, a koristi se od 1877. do danas.
Bavio se istraživanjem mehanike govora, pa je 1872. osnovao u Bostonu školu učiteljâ za gluhonijeme. Od 1873. predavao na Univerzitetu u u Bostonu vokalnu fiziologiju.


1849 - 1945
Fleming
John Ambrose Fleming


Džon Fleming

Fleming je bio engleski inženjer elektrotehnike i fizičar koji je izumio prvu elektronsku cijev, diodu.
vidi elektronska cijev.
Uspostavio pravilo desne ruke koje se koristi u fizici.
1901. radeći za Markonijevo kompaniju projektovao je radio odašiljač, koji je ostvario prvi radio prenos preko Atlantika.


1857 – 1894
Hertz
Heinrich Rudolf Hertz


Hajnrih Rudolf Herc

Njemački fizičari koji je 1888. dokazao postojanje elektromagnetskih talasa pomoću tzv. Hertzovog dipola, vidi.
Hertz je rođen u Hamburgu, 1857., umro je u Bonu 1894 ( a sahranjen u rodnom Hamburgu).
Studirao je u Dresdenu, Münchenu i Berlinu. Bio je učenik Gustava R. Kirchhoffa. Radio u asistent Univerzitetu Kielu, profesor na fakultetu Karlsruhe-u i kao direktor Fizikalnoga instituta u Bonnu.


1860 – 1929
Hollerith, Herman

Herman Holerit

Američki statističar koji je izumio uređaje za obradu i prikaz tabela zasnovane na bušenim karticama. Smatra se začetnikom elektromehaničke obrade podataka i izumiteljem mašine za sortiranje ( vidi census machine, tabulating machine)
1911. godine ujedinio svoju kompaniju s Computing Tabulating Recording Co., koja je kasnije promijenila naziv u International Business Machines (IBM), koja je i danas jedan od lidera u IT.


1873 - 1961
Forest, Lee de Forest
Li Forest (Council Bluffs, Iowa, 1873. - 1961., Hollywood, Los Angeles)

Li Forest

Lee de Forest, pionir radija i razvoja snimanja zvuka na filmu. Imao je preko 300 patenata diljem svijeta, ali i burnu karijeru, opterećenu mnogobrojnim sporovima oko patentnih prava, a čak mu je suđeno (i oslobođen je) za prevaru pošte.
Njegov najpoznatiji izum, 1906., bila je vakuumska cijev s tri elementa " Audion " (trioda) , prvi praktični elektronski pojačivač.
vidi elektronska cijev

1874
Watson, Thomas John Watson

Tomas Votson

Čovjek koji je više od 40 godina vodio IBM (1914. - 1956.), kao predsjednik i izvršni direktor .
vidi IBM
Poznat je po konzervativnom stilu rukovođenja. Pretvorio je IBM u vrlo efikasnuu prodajnu organizaciju i svjetskog tehnološkog lidera.
IBM je počeo sa tabulatorima bušenih kartica, a pod njegovim rukovodstvom postao je multinacionalni gigant. Bio je prijatelj sa (kasnijim) predjednikom Ajzenhauerom, ali odnos prema Njemačkoj tokom II sv. rata (naročito prije izbijanja) je kontraverzan.


1903 - 1957
Neumann
John von Neumann / Margittai Neumann Janos-Lajos


Džon fon Nojman

fon Nojman je bio mađarsko-američki matematičar i naučnik koji je dao doprinos kvantnoj fizici, funkcionalnoj analizi, teoriji skupova, topologiji, informatici, ekonomiji, numeričkoj analizi, hidrodinamici, statici i mnogim drugim matematičkim poljima.
Obično se govori o njemu kao tvorcu koncepta po kome su napravljeni moderni računari (a i dalje se prave). Dizajn najčešće korištenih računara koristi arhitekturu koja nosi ime po njemu: fon Nojmanova arhitektura, vidi.


1903-1987
Kolmogorov
Andrey Nikolaevich Kolmogorov (Андре́й Никола́евич Колмого́ров)


Andrej Kolmogorov

Andrej Kolmogorov veliki ruski matematičar kome je sem matematike predmet interesovanja bila intuicionistička logika , turbulencija , klasična mehanika , računska složenost uspostavio je i definisao algoritamsku teoriju informaciju.
Algoritamska teorija informacija daje formalne, rigorozne definicije slučajnog niza i slučajnog beskonačnog niza koje ne zavise o fizičkim ili filozofskim intuicijama o nedeterminizmu ili vjerojatnoći .


1906-1996
Hopper, Grace Brewster Murray Hopper

Grejs Hoper

Grace Hopper je bila američka informatičarka i kontraadmiral mornarice Sjedinjenih Država. Radila je na programskom razvoju računara Mark I. Bila je pionir u razvoju nezavisnih kompajlera što će dovesti do razvoja COBOL-a.
Ona je uvela pojam "bug" u smislu greške u računarsku terminologiju. Poznata je po nadimku Nevjerovatana Grejs (Amazing Grace), zbog njenog visokog pomorskog čina i velikih postignuća u matematici i informatici.


1910 - 1989
Shockley
William Bradford Shockley


Vilijam Šokli

Vilijam Šokli je američki fizičar i izumitelj. U saradnji s Johnom Bardeenom i Walterom Houserom Brattainom je izumio tranzistor (vidi), za kojeg su sva trojica dobila Nobelovu nagradu za fiziku 1956.
1952. je patentirao bistabilni sklop(flip-flop) koji predstavlja osnov za razvoj poluprovodničkih memorija.
Unapređenje razvoja i tehnologije proizvodnje tranzistora dovelo je do pojave integrisanih kola.


1910-1999
Bézier
Pierre Etienne Bézier


Pjer Bezije

Bezije je bio francuski inženjer i osoba koja je 1962 patentirao (ali ne i izumila) - Bézierovu krivu, vidi.
Ove krivulje je otkrio 1959. Paul de Casteljau
Bezije je inžinjer mašinstva (École nationale supérieure d'arts et métiers) i elektrotehnike (École Supérieure d'Électricité). Doktorirao je 1977. na tezi iz matematike na pariškom univerzitetu.


1912-1954
Turing
Alan Mathison Turing


Alan Tjuring

Alan Tjuring je bio engleski matematičar, logičar i kriptograf. Tjuring se često smatra ocem modernog računarstva. Napravio je koncept algoritama koji se danas koristi u svijetu i računanja pomoću Tjuringove mašine (vidi)
Za vrijeme drugog svjetskog rata je radio u čuvenom Blečli parku (vidi), na poslovima dešifrovanja njemačkog Enigma uređaja (vidi). Ovaj rad je, mnogo kasnije, medijski popularisan i grupa iz Blečli parka je dobila zakašnjelo priznanje.


1914-2000
Hedy Lamarr
Hedwig Eva Maria (Hedy) Lamarr formerly Kiesler aka Lamar, Madl, Markey, Loder, Stauffer, Lee


Hedi Lamar
Hedviga Eva Marija (Hedi) Lamar rođena Kajsler, udata Lamar, Madl, Markej, Koder, Stafer. Li

Hedy Lamarr nekad "naljepša žena svijeta" i čuvena holivudska glumica. Kada se danas govori o Hedi Lamar njena bogata filmska karijera ostaje u drugom planu, a kao ono po čemu se pamti su njeni brojni patenti.
Smatra se jednim od pionira modernih komunikacija i njena zamisao i patent o FSK mijenjanju frekvencija je osnov tehnologija kao što su Bluetooth, bežični internet i protokoli višestrukog pristupa s podjelom koda (CDMA).


1916 — 2001
Shannon
Claude Elwood Shannon


Klod Šenon

Američki naučnik i inženjer. Među najznačajnije doprinose ovog naučnika spadaju postavljanje temelja teorije informacija i dizajn digitalnih računara i kola.
Nazvan je "ocem informatičke teorije" zbog hipoteze o mogućnosti realizacije logičkih kola sintezom elektronskih kola.


1922-2015
Amdahl, Gene Myron Amdahl

Džin Majron Amdal

Amdahl je najpoznatiji kao tvorac Amdahlova zakona (vidi) koji je postavio osnov za i višeprocesorsko računarstvo.
Nakon obrane doktorata 1952. Amdahl se zapošljava se u IBM-u, gdje ostaje do 1970. Sudjelovao u razvoju računara serije IBM 704, IBM 709 i IBM 7030. 1960. kada postaje glavni inženjer IBM-ove serije računala 360 (vidi).


1923 – 2005
Kilby
Jack St. Clair Kilby

Dž. Kilbi (8.11.1923 – 20.6.2005)

Džek Kilbi

Jedan od predendenata na prava izuma mikroprocesora.
vidi Nojs
Radeći u Texas Instruments Kilbi je patentirao integrisano kolo. Spor je nastao jer je Nojs htio da patentira uređaj vrlo sličan Kilbijevom.
Kilbi i Nojs su zajedno dobili Nacionalnu medalju za nauku.
Za razliku od Nojsa, Kilbi se nikad nije obogatio. Karijeru je proveo kao istraživač i inženjer, a u kasnijim godinama i kao profesor Univerziteta u Teksasu.

1923-2003
Codd
Edgar Frank "Ted" Codd


Edgar Kod

Edgar Kod je bio britanski teoretičar i računarski naučnik koji je osmislio teoriju relacionih baza podataka, radeći za IBM.
Kodov model široko prihvaćen kao referentni model za relacione baza podataka (vidi RDBMS). Kao temelj relacionog modela uzima se njegov rad iz 1970.


1924 – 2007
Backus
John Warner Backus


Džon Bakus

Džon Bakus je američki računarski naučnik i matematičar poznat po razvoju progrskih jezika. Bakus je vodio tim koji je kreirao FORTRAN, prvi široko korišten viši programski jezik.
Izumio je i prvi opisao tzv. Bakus-Naurov oblik (BNF) zapisa algoritma. BNF je univerzalni sistem oznaka korišten prilikom definisanja sintakse formalnog jezika.


1926
Rock, Arthur
Artur Rok (Rochester, New York, 1926 -

Artur Rok

Artur Rok glavni ulagač, menadžer, organizator i suosnivač Intela (vidi). Tehničkim specijalistima trebao je "genijalac" za finansije i oni su ga pronašli u Arturu Roku. Bio je dugogodišni predsjednik upravnog odbora Intela.
Godine 1961. zajedno sa Thomasom J. Davisom Jr., osnovao je kompaniju rizičnog kapitala u San Franciscu Davis & Rock.
Rock je bio član Apple Inc. odbora kada je Steve Jobs svrgnut 1985-ih.

1927 – 1990
Noyce
Robert Norton Noyce


Robert Nojs

Robert Nojs se obično naziva tvorcem mikroprocesora (mikročipa). Poznat je po nadimku gradonačelnik Silikonske doline (the Mayor of Silicon Valley). Bio je jedan od osnivača velikih kompanija Ferčajld poluprovodnici i Intel, vidi.



1929
Moore
Gordon Earle Moore

Gordon Mur (San Francisco 1929.-,

Gordon Mur

Sem kao jedan od suosnivača Intela (vidi), poznat je i po Murovom zakonu (vidi).


1930 - 2002
Dijkstra
Edsger Wybe Dijkstra


Edsgar Dijkstra

Edsgar Dijkstra je bio holandski računarski naučnik. Dobio je Tjuringovu nagradu 1972. za fundamentalne doprinose na području programskih jezika.
Dijkstra je formulisao algoritam najkraćeg puta, poznat i kao Dijkstrin algoritam, multiprogramirajući sistem, koji je osnov mnogih modernih operativnih sistema, te sinhronizacioni konstrukt semafora, za koordinaciju višestrukih procesora i programa.


1938
Knuth
Donald Ervin Knuth


Donald Knut

Donald Knut je jedan od najpoznatijih informatičara programera i penzionisani profesor na univerzitetu Stanford. Tvorac je nekoliko univerzalnih metoda u informatici.
Često je nazivan „ocem algoritama“ jer je doprinio razvoju i sistematizaciji matematičke tehnike za analizu računarskih algoritama.


1939-2021
Geschke
Charles Matthew "Chuck" Geschke

Charles Geschke (Cleveland, 1939 – 2021, Los Altos)

Čarls "Čarli" Geške

Bio je američki biznismen i informatičar najpoznatiji po tome što je s Johnom Warnockom 1982. godine osnovao kompaniju za grafički i izdavački softver Adobe Inc. (vidi) i zajedno s Johnom Warnockom (vidi) stvorio format PDF dokumenta.
Geschke i Warnock su osnovali Adobe u Warnockovoj garaži 1982. godine, nazvavši kompaniju po potoku Adobe Creeku koji se nalazio iza Warnockove kuće.

1940
Warnock
John Edward Warnock


Džon Vornek

Američki je informatičar i biznismen najpoznatiji po tome što je jedan od osnivača Adobe Systems Inc., vidi.
Warnock je bio predsjednik Adobe-a prve dvije godine, a predsjednik i izvršni direktor preostalih šesnaest godina u kompaniji.
Džon Vornek je diplomirani je inženjer matematike i filozofije, doktor filozofije u oblasti elektrotehnike (informatika).
Posjeduje sedam patenata, uglavnom iz oblasti grafike.


1940 – 2021
Sinclair, Sir Clive Marles Sinclair
Kliv Sinkler (London, 1940. – 2021., London)

Kliv Sinkler

Kliv Sinkler britanski poslovni čovjek i izumitelj. Poznat po svom radu u potrošačkoj elektronici i računarstvu između kasnih 1970-tih i ranih 1980-tih.
Osnivač je firme Sinclair Computers, čiji su proizvodi kućni računari ZX 80, ZX 81, ZX Spectrum te QL.

1941 - 2011
Ritchie
Dennis MacAlistair Ritchie


Denis Riči

Tvorac programskog jezika C i jedan od presudnih za razvoj Unix OS.
Popularni operativni sistem Linux i programi bazirani na ovom OS su zasnovani dobrim dijelom na radu Ričija. Ni Windowsi nisu mogli izbjeći uticaj UNIX-a; i oni imaju UNIX kompatibilne alate i C kompajlere za programere.


1942-1947
ENIAC six

Eniakova šestorka

Grupa od 6 žena programera koje su radile na razvoju i progtramiranju prvog elektonskog računara ENIAC, vidi
Za programiranje su koristiti logičke dijagrame, jer programski jezici još nisu postojali.


1942-1994
Kildall
Gary Arlen Kildall


Gari Kildal

1977. Gary Kildall u firmi Digital Research (DR), je razvio CP/M (Control Program for Microcomputers), operativni sistem koji je pokretao prvu generaciju PC računara.
U javnosti je poznat po ne baš sretnoj rečenici ‘čovjek koji je mogao biti Bill Gates i prije Billa Gatesa’, koja ga je pratila do smrti.


1943
Thompson
Kenneth Lane Thompson


Kenet Tompson

Kenet Tompson
Tompson je razvio CTSS verziju editor teksta QED, i kasnije editor ed koji se masovno koristio za editovanje Unixa.Thompsonov stil programiranja je uticao na druge, naročito u konciznosti izraza i korištenju čistih naredbi.


1944
Tanenbaum, Andrew Stuart Tanenbaum
Andrew Tanenbaum (New York, 1944 -

Andrju Tanenbaum

Tanenbaum pozant i kao AST je američko-holandski informatičar i profesor emeritus informatike na Vrije Universiteit Amsterdam u Holandiji. Najpoznatiji je kao autor MINIX-a, operativnog sistema koji je poslužio kao inspiracija za Linux, vidi
Od 2004. godine vodi Electoral-vote.com, web stranicu posvećenu analizi podataka iz anketa na saveznim izborima u Sjedinjenim Državama.

1945
Cowpland, Michael

Majkl Kauplend

Britanski poduzetnik, osnivač i dugogodišnji predsjednik i izvršni direktor Corela, kanadske softverske kompanije, vidi.
Cowpland je došao u Kanadu 1964. da radi za Bell Northern Research, gdje je ostao do 1968. Osnovao je Mitel Corp. koja se bavila proizvodnjom računara baziranih na Intel procesorima. 1981.


1946
Banatao, "Dado" Diosdado P. Banatao

Dado Banatao

Dado Banatao je filipinski naučnik, inžinjer i preduzetnik. Jedan od najuticajnijih inovatora i dizajnera u različitim domenima. Dizajnirao je prvi kalkulator sa jednim čipom, a zaslužan je za čitav niz izuma i inovacija.
Zaslužan za razvoj prvog seta sistemskih logičkih čipova za IBM-ov PC-XT i PC-AT, koncepta lokalne magistrale, prvi Windows grafički akceleratorski čip i prvi 10-Mbit Ethernet CMOS-a sa interfejsom za kontrolu data veze i primopredajnog čipa.


1950
Stroustrup, Bjarne

Bjarne Stroustrup

Danski informatičar Bjarne Stroustrup (Bjarne Stroustrup), rođen je 1950. godine u Orhusu.
Razvio je i implementirao programski jezik C++, vidi.
Bjarne Stroustrupje magistrirao je matematiku i informatičke nauke 1975. godine, na univerzitetu u Orhusu u Danskoj. Doktorirao je računarske nauke (Computer science) 1979. godine na Kembridž univerzitetu u Engleskoj.


1950
Ken Kutaragi ( (久夛良木 健)
Ken Kutaragi (Tokyo, 1950 -

Ken Kutaragi je japanski inženjerski tehnolog i biznismen, poznat kao "otac" PlayStationa. U Sony-ju je dizajnirao VLSI čip koji radi u sprezi sa PS1 RISC CPU-om za upravljanje grafičkim prikazom.
Dizajnirao procesor zvuka za Super Nintendo Entertainment System. Zanimljivo ovo je uradio za direktnog konkurenta, zbog toga je pao u nemilost matične kompanije i tek ga je dizajn i uspjeh Plej stešna vratio "u igru".
2006. postao predsjednik i izvršni direktor kompanije Sony Interactive Entertainment, odjela za video igre kompanije Sony Corporation. Na toj poziciji ostao je do 2011.
Kutaragi je kasnije postao predsjednik i izvršni direktor Cyber ​​AI Entertainment, Inc. On je takođe član odbora Kadokawa Group Holdings, Inc., Nojima Corporation i Rakuten, Inc.
1953
Stallman, Richard Matthew Stallman
Richard Stallman (New York, 1953.-

Ričard Stilmen

Richard Stallman je američki haker i programer, poznat kao tvorac GNU ideje, osnivač Free software foundationa, aktivist slobodnog softvera te tvorac najpoznatije licence za slobodni softver, vidi GNU


1953-2018
Allen
Paul Gardner Allen


Pоl Аlеn

Pol Alen je suvlasnik i suosnivač Mikrosofta. Bavio se programiranjem, a ulazak u poslovnu i računarsku istoriju omogućilo je njegovo preuređivanje i prepravka QDOS-a koji je napisao Tim Paterson.
Alen je najzaslužniji za programske početke Microsofta i stvaranje MS DOS-a, vidi. Bio je glavni Microsoftov tehnolog do 1983. kad je napustio tu funkciju (nakon što mu je dijagnosticirana Hodgkinova bolest), iako je ostao u upravnom odboru.


1955
Gates
William Henry "Bill" Gates III


Bil Gejts

Osnivač i glavni akcionar Majkrosofta, vidi.
Najizvikanije ime u svijetu računara. Rijetko ko ga voli, ali još rjeđi su oni koji ga ne poštuju.


1955
Gosling
James Arthur Gosling

Džejms Gosling (Calgary, Kanada. 1955. -

Džejms Gozling

Džejms Gozling je kanadski programer i računarski naučnik poznat i kao otac Java programskog jezika.
Java je objektno-orijentisani programski jezik razvijen u timu predvođenim Goslingom u kompaniji Sun Microsystems početkom 1990-tih.
Stvorio je originalni Java dizajn i implementirao njegov originalni kompajler i virtualnu mašinu. Poznat i po nadimku "Dr. Java".
Dao veliki doprinos i u tazvoju nekoliko drugih softverskih sistema, kao što su NeWS i Gosling Emacs.
Ideja je bila da se stvori programski jezik koji bi bio nezavisan od operativnog sistema, baziran na C++-u, ali sa pojednostavljenom sintaksom, stabilnijim runtime sistemom i pojednostavljenom kontrolom memorije i tako je kreirana Java.
1955
Lee
Timothy John (Tim) Berners-Lee


Tim Berners Li

Tim Berners L, poznat i kao TimBL, izumitelj World Wide Weba i prvi čovjek World Wide Web Consortiuma., vidi W3C.
Krajem 1980-ih, dok je bio zaposlen na institutu CERN u Ženevi u Švajcarskoj, Tim Berners-Li kombinovanjem različitih tehnika usavršio je ono što danas zovemo web. Zbog toga se danas naziva ocem interneta.


1955 — 2011
Jobs
Steve (Steven) Paul Jobs


Stiv Džobs

Tehnološki vizionar koji je obilježio jednu eru. Vodeči akcionar i dugoo vremena prvi čovjek Aplle kompanije. Često se njegov preduzetnički uticaj na industriju tehnologije poredi sa uticajem koji su imali Tomas Edison i Henri Ford.
Osnivač je i kompanija Next i Pixar.
Šta je to Džobs izmislio?
Pa ništa, samo je vidio kako to što postoji može da se iskoristi i kako treba da se napravi prije nego bilo ko drugi.


1955-
Schmidt
Eric Emerson Schmidt



Erik Šmit

Glavni izvršni direktor Gugla (vidi). Osnivači Gugla Pejdž i Brin su shvatili da im potreban još neko čiji je talenat za biznis dorastao poslu koji se širio pa su pronašli takvu osobu: Erika Šmita.
Šmit je postepeno transformisao Google u veliku korporaciju i "usput" kupio YouTube.

1955-
Atkinson
Rowan Sebastian Atkinson


Rovan Atkinson

Šta će ovdje Crna Guja?
Sem da nas razveseli
Pa... Ne baš. Legendarni Mister Bin je 1975. diplomirao elektroniku i elektrotehniku na Univerzitetu u Njukastlu sa vrhunskim ocjenama.
1978. na Oksfodu je odbranio je magistarsku tezu u kojoj analizira primjenu upravljanja samopodešavanjem (the application of self-tuning control).


1956
Paterson, Tim
Tim Paterson (1956.-

Tim Paterson

Tim Paterson američki programer rođen 1956 je prepravio CP/M i napravio QDOS (Quick and Dirty Operating System), poznat i kao 86-DOS, koga je po narudžbi prodao Microsoftu i Bilu Gejtsu za 50.000$.
Ovaj sistem je emulirao programski interfejs aplikacije CP/M, koji je kreirao Gary Kildall.
vidi DOS

1956
McCahill, Mark Perry McCahill
Mark MekKejhil (SAD, 1956 -

Mark MekKejhil

Američki informatičar i pionir interneta. On je razvio i popularizirao brojne internetske tehnologije kasnih 1980 -ih, uključujući Gopher protokol, URL: Uniform Resource Locators i POPmail.
Priča se da je skovao ili popularizirao izraz "surfanje internetom". Ako i nije bio je jedan od onih koji ga je omogućio.

1956
Guido van Rossum

Gvido van Rosum

Guido van Rossum je nizozemski programer najpoznatiji kao tvorac programskog jezika Python, za koji je bio "doživotni dobroćudni diktator" (i tvorac tog termina, vidi BDFL) sve dok nije odstupio s funkcije 018. godine.
Van Rossum je rođen i odrastao u Holandiji, gdje je magistrirao matematiku i računarstvo na Univerzitetu u Amsterdamu 1982.


1963
Mitnick, Kevin David Mitnick

Kevin Mitnik

Najčuveniji i najtraženiji haker u istoriji, poznati i kao "Condor". Jedan od najozloglašenijih hakera u računarskoj istoriji. Počeo je sa skromnim zanimanjem za radio i računarstvo.
Od 1970-ih do 1995. Mitnick je prodro u neke od najčuvanijih mreža na svijetu, uključujući one Motorola i Nokie. Vodila ga je želja da nauči kako takvi sistemi funkcionišu. Bio je najtraženiji cyber-kriminalac tog vremena.


1964
Yun
Jack Ma Yun/Jack Ma ( 马云;)


Džek Ma, Ma Jun

Kineski internetski preduzetnik, osnivač Alibabe, vidi.
1999. osnovao je Alibabu udruživši se sa nekolicinom prijatelja postepeno otpočeo ofanzivu na svjetsko tržište.


1965
Kaspersky, Yevgeny Valentinovich Kaspersky (Евгений Валентинович Касперский)

Jevgenij Kasperski

Jevgenij Kasperski je ruski stručnjak za sajber bezbednost i izvršni direktor kompanije kompanije Kaspersky Lab, vidi. Najpriznatiji, ili bar najeksponiraniji stručnjak za antivirusni softver.
Uz Jevgenija se vežu različite kontraverze. Većina ima podlogu u tome da gdje se školovao, pa se tvrdi da nikad nije prekinuo u potpunosti svoje veze sa ruskim (sovjetskim) državnim bezbjedonosnim agencijama.


1969
Linus Benedict Torvalds
Linus Torvalds (Helsinki, 1969 -

Linus Torvalds

Linus Torvalds, finski naučnik jedan od kreatora GNU/Linux projekta, vidi.
1991. objavio prvu everziju Linux kernela, 0.01. i stavio softver na raspolaganje za besplatno preuzimanje.
1994. godine je pušten Linux kernel (originalni kod) verzija 1.0.
Torvalds posjeduje zaštitni znak "Linux" i prati njegovu upotrebu, uglavnom preko Linux Mark Instituta.

1973
Brin
Sergey Mikhaylovich Brin (rus. Сергей Михайлович Брин))


Sergej Brin

Jedan od osnivača Gugla (vidi) zajedno sa Larijem Pejdžom, vidi.
Sergey Brin ( rođen 21. avgusta 1973 u Moskvi.
Dugo vremena Brin jebio tehnološki direktor u Googleu, pa predsjednik Alphabet Inc., a sad djeluje iz sjene kao član upravnog odbora Alphabet Inc., vidi


1973
Page
Lawrence "Larry" Page


Lari Pejdž

Pokretač i osnivač Gugla (vidi) zajedno sa Sergejem Brinom, vidi.
Bio je generalni direktor (CEO) Googlea od 1997. do 2001. i ponovo od 2011. do 2015,. Od 2015. do 2019., bio je CEO Alphabet Inc.-a, sestrinske kompanije Googlea.
Ima snažne "računarske" korjene. Njegov otac je Carl Page, doktor informatike i pionir umjetne inteligencije, a njegova majka Gloria, studirala je računalno programiranje na Sveučilištu Michigan.


1976
Dorsey/Jack Patrick Dorsey

Džek Dorsi

Američki je tehnološki poduzetnik suosnivač i izvršni direktor Twittera (vidi).
Osnivač i izvršni direktor firme Square, firme za financijska plaćanja koja je razvila i nudi poseban uređaj i softver za mobilno kartično poslovanje.
Poznat po specifičnom i poslovnom i životnom stilu.


1981
Winklevoss twins /Cameron Howard Winklevoss & Tyler Howard Winklevoss

Bliznaci Vinklvos Kameron i Tajler

Američki investitori, veslači i preduzetnici. Blizanci čiju je ideju, navodno, iskoristio Zakerberg pri kreiranju Facebooka, vidi
Kakva je bila nagodba sa Zakerbergom ostaće tajna njihovog vansudskog poravnanja. Navodno riječ je o 65 miliona US$.
Kasnije su braća ipak postali miljarderi, ali zahvaljujuće sasvim drugoj IT tehnologiji: bitkoinu. Blizanci su 2014. osnovali Gemini, digitalnu mjenjačnicu koja posluje sa velikim uspjehom.


1984
Zuckerberg
Mark Elliot Zuckerberg


Mark Zakerberg (rjeđe Cukerberg)

Vlasnik i glavni kreator najveće socijalno-društvene internetske stranice Facebooka.



Foot1
Prvo štampano izdanje 2007.

Drugo štampano izdanje 2011.

Treće štampano i prvo online izdanje 2020.
Ilustrovani rječnik računarskih pojmova

ReklamaMlink
NOVO MKE
Mala Kompjuterska Enciklopedija
MKE dostupna od juna 2023.

Aktuelno (ovo koje gledate) RR Treće online izdanje
ver. 2.0, avgust 2023.


Vidi našu ponudu i reference
mojTim se zahvaljuje posjetiocima portala Sveznadar i poziva ih na saradnju.